Թումանյան Հովհաննես՝   Բանաստեղծություններ, քառյակներ, թարգմանություններ

Էսքա՛ն, էսքա՛ն մոտ ու շատ
Բախտը փըռված մեր կյանքում,
Մարդը, մարդը՝ միշտ անբախտ՝
Որոնում է երկընքում:

Դեկտեմբերի 20.

1918

ԻՄ ԵՐԳԸ

Գանձեր ունեմ անտա՛կ, անծե՛ր,
Ես հարուստ եմ, ջա՛ն, ես հարուստ,
Ծով բարություն, շընորհք ու սեր
Ճոխ պարգև եմ առել վերուստ:

Անհուն հանքը իմ գանձերի,
Սիրտս է առատ, լեն ու ազատ.
Ինչքան էլ որ բաշխեմ ձըրի
Սերն անվերջ է, բարին՝ անհատ:

Երկյուղ չունեմ, ահ չունեմ ես
Գողից, չարից, չար փորձանքից,
Աշխարհքով մին՝ ահա էսպես
Շաղ եմ տալիս իմ բարձունքից:

Ես հարուստ եմ, ես բախտավոր
Իմ ծընընդյան պայծառ օրեն,
Էլ աշխարհ չեմ գալու հո նոր,
Իր տրվածն եմ տալիս իրեն:

Հունվարի 5.

ՏԻԿԻՆ ՆԻՄՖԱ ԳՈՐՈԴԵՑԿՈԻՆ

Հյուսիսի կողմից
Խստաշունչ հողմից
Եկաք դուք մեզ մոտ,
Մեր անհոգ, ուրախ
Ու զոռով խաղաղ
Երկիրն արևոտ:

Եկաք ու ընկաք
Մի նոր դըժընդակ
Փոթորկի առջև,
Ուր կիտվում են դեռ
Ահեղ, շանթաբեր
Ամպերը սև-սև:

Մեզ մոտ էլ, ավա՛ղ,
Արև ու խաղաղ
Անկյուն չըկա էլ,
Ուր որ կարենանք
Գոհ ու անվըտանգ
Ձեզ պահել, շահել:

Արևն ու լավ օր,
Երազուն ու խոր
Մեր սըրտումն են արդ,
Իսկ դուք, մեր փերի,
Գիտեք սըրտերի
Ճամփաները բարդ:

Էնտեղ ապրեցեք
Ու էնտեղ կացեք
Մեզ հյուր թանկագին,
Դըրանից ավել
Չի էլ գըրավել
Դեռ կյանքում մի կին:

Հունվարի 29.
Թիֆլիս.

ՊԱՏՐԱՆՔ

Վեր է կացել էն սարում
Մեր Չալակը իր թևից.
Գընում է մութ անտառում,
Քաջ ախպերըս ետևից:

Զրընգում են նըրանք խոր
Էն անտառում կուսական.
Ես կանչում եմ նորից նոր,
Ինձ թրվում է, թե՝ կըգան...

Զո՛ւր... վաղո՛ւց են, ա՜խ, նըրանք
Մեր սարերից գընացել.
Էն զիլ ձեներն են մենակ
Իմ ականջում մընացել...

Սեպտեմբերի 9.

Ս. ՆՈԻՆԵԻ ՊԱՏԿԵՐԻ ԱՌԱՋ

Խունկի բուրյան մըշաշներում,
Մըրմունջներով պատած երգի՝
Կանգնած է նա կապույտ հեռվում՝
Վարդը կյանքի, հարսն երկընքի,
Եվ չըգիտեմ՝ աղո՞թք անեմ,
Թե՞ ըզմայլեմ իր գեղի դեմ:

Համակ շընորհք ու սըրբություն,
Նայում է լուռ՝ լուռ սըրտիս մեջ,
Լույս հայացքի խորքում անհուն
Վառված սիրո կըրակն անշեջ...
Եվ ո՞վ կասի՝ կըրա՞կն է շատ,
Թե՞ սըրբությունն իր անարատ:

Խաչ է բըռնած իր կույս ձեռին,
Որ նըման չի ոչ մի խաչի,
Ու, որթն, ասես, աստվածային,
Պիտի շընչի ու կանաչի.
Մի նըշանում կապված հանդարտ՝
Տանջանքը վեհ, կյանքը զըվարթ.

Մութի թեթև քող է իջել
Պայծառությանն իր երկնային,
Վշտի ամպից լույս ճաճանչել,
Լույսն ըսքողվել վշտովն իր հին.
Ու չարիքն էլ, ասես, անկար,
Զարդ է դարձել իրեն համար:

Ա՛խ, առնեի եղբոր ձեռով
Բախտի ձըգած քողը տըրտում,
Որ նա հառներ իր ողջ գեղով,
Ապրեր անփույթ էն ճոխ հովտում,
Վերին Պոետն ուր որ նըրան
Կերտեց, դարձավ ապշեց վըրան:

1919

ՆՎԵՐ ՎՐԱՍՏԱՆԻ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՆԵՐԻՆ

Չէ՜ չի լռել մեծ Շոթայի
Երգի ձենը կաթոգին
Ու դարավոր ցավն ամեհի
Չի խորտակել էն հոգին:

Թընդում է դեռ նոր ձեռքերում
Էն քնարը գովանի,
Խընդում է դեռ նոր երգերում
Վըրաստանը գեղանի:

Ողջո՛ւյն, ողջո՛ւյն ձեզ հին ու նոր
Արի, բարի ընկերներ,
Արարատի կողմից էսօր
Եղբայրական երգ ու սեր:

Հին օրերի վերջալուսին,
Արշալուսին նոր կյանքի
Երգենք սըրտանց ու միասին
Երգը հանուր բերկրանքի:

Բարձըր հընչի մեր երգը թող,
Չարի ձենը խըլացնի,
Հընչյուններովն իր կախարդող
Երկրե երկիր թող անցնի:

Ամեն կողմից թող ամենին
Հըրապուրի ու բերի
Բազմալեզու խըրախճանին
Ծեր Կովկասի ազգերի:

Ելնենք՝ տեսով ու ճանանչով,
Ընկեր, ախպեր, մեր ու քուր,
Մեր քյամանչով, ուրախ կանչով
Գընանք դեպ կյանքն ընդհանուր:

Շա՜տ, շատ արցունք թափվեց մեզնում,
Մեն մի կաթիլնմի խըրատ,
Անլուռ, անդուլ էն է ասում
Ճամփա չունի գործը վատ:

Թո՜ղ ով կուզի՝ երկար-բարակ
Զոռ տա խելքին մինչև մահ,
Մենք իմաստունսիրենք, խնդանք,
Կյանքը էս է, ինչ որ կա:

Զարկե՜ք ուժգին մեծ Շոթայի
Էն քընարը ոսկելար, —
Մարդը ինչ տաէն կըշահի,
Թող իմանա ողջ աշխարհ. —

Տեսնի քանի նոր ձենով է
Խոսում մուսան էս երկրում,
Պատգամներով պայծառ ու վեհ,
Հազար ու մի երգերում:

Ողջո՛ւյն, ողջո՛ւյն ձեզ հին ու նոր
Արի, բարի ընկերներ,
Արարատի կողմից էսօր
Եղբայրական երգ ու սեր:

Ապրիլի 16.

1920

ՏԻԵԶԵՐՔԻ ԸՆԹԵՐՑՈԻՄԸ

Որ հայացք ես ինձ տըվել վերամբարձ՝
Սուզվելու վերին սահմաններն արփի,
Որ միտք ես տըվել երկնաճեմ ու բաց՝
Չափելու ահեղ բացերն անչափի,

Որ կապել ես մեզ, հոգիս քեզ արել՝
Հոգուս անհունի հըրճվանքը տալով,
Բարձըր ճակատիս ժըպիտ ես վառել,
Վառել, զարդարել արփենի փայլով,

Անթարթափ աչքով, անխարխափ հոգով
Կարդում եմ քո վեհ ազդումներն անվերջ,
Կարդում եմ պայծառ, ուրախ ցերեկով,
Ու գիշերները ահավոր ու պերճ:

Ու վերանում է հոգիս զըվարթուն
Չըկա մոտ ու տար, չըկա վեր ու ցած,
Տիեզերքն ամբողջ հայրենիք ու տուն,
Ու ես մի ազատ՝ անտարբեր աստված:

* * *

Զըվարթ երամով դուք եկաք ինձ մոտ
Ինչպես գարունքվան օրերը ծաղկոտ,
Ինչպես տարագիր հավքերը՝ երգով
Կանցնեք իմ հոգու աշնան երկընքով:

Եկաք ու կերթաք, ինչ որ կըմընա,
Էս լավ գիշերվան հիշատակն է նա,
Չէ՞ որ, հուշերն են թանկ գանձերը մեր
Ա՛խ, ի՛նչ գանձ բերիք էսօր ինձ նըվեր:

1922

ՍԻՐԻՈԻՍԻ ՀՐԱԺԵՇՏԸ

Սիրիո՜ւս, երկնից ահեղ անցվոր.
Ո՞ւրկից եկել,
Ո՞ւր ես թեքել,
Ո՞ւր ես ճեպում էդքան հըզոր,
Անճար թափով,
Անծեր ճամփով,
Դարե՛ր, դարեր հազարավոր:

Սիրիո՛ւս, երկնից շըքեղ գոհար,
Որ խաղում ես,
Փաղփաղում ես
Ճերմակ ու բիլ լուսով քո վառ,
Ու զարդարում,
Զըվարթ վառում
Մեր գիշերվան ճակատը մառ. —

Ի՛նչքան աչք է վըրադ հառել,
Նայում են քեզ
Հիմա մեզ պես,
Ի՛նչքան աչք է նայել, մարել,
Եվ կամ ի՛նչքան
Դեռ պիտի գան,
Որ անհայտից կյանք չեն առել:

Ո՞վ առաջինն ասավ ողջերթ
Քեզ մեր հողից,
Մարդու ցեղից,
Կամ ո՞ւմ աչքում պիտի անհետ
Մի օր հատնի,
Մարի, մըթնի
Հըրաժեշտի շողըդ հավետ...

Բարի ճամփա՜, հյո՜ւրըդ մեր հին.
Եվ թե տեսնես՝
Մեզնից էսպես
Մի հարցում տուր հըզոր մահին.
Մարդու քանի՞
Սերունդ կանի
Մի հըրաժեշտն աստեղային:

Հունիս.

1890

Ա՜նց կացա՛ն...
Օրերս թըռան, ա՜նց կացա՛ն.
Ախ ու վախով, դարդերով
Սիրտըս կերա՛ն, ա՜նց կացա՛ն:

«Հառաչանք»-ից.

Վերջացա՛վ...
Կյանքըս մաշվեց, վերջացա՛վ.
Ինչ հույս արի՝ փուչ էլավ,
Ինչ խընդություն՝ վերջը ցա՛վ:

«Հառաչանք»-ից.

1916

Ո՞ւր կորա՛ն...
Մոտիկներըս ո՞ւր կորա՛ն,
Ինչքան լացի, ձեն ածի՝
Ձեն չի տըվին, լո՛ւռ կորան:

Հունիս.

Ետ չեկավ...
Գընա՛ց, գընա՛ց, ետ չեկավ,
Անդարձ կապով սև հողում
Կապվե՛ց, մընա՛ց, ետ չեկավ:

Հունիս.

Հիմի բացե՛լ են հանդես
Երգիչները իմ անտես.
Ջա՛ն, հայրենի՜ ծըղրիդներ,
Ո՞վ է լսում հիմի ձեզ:

Հունիս.

1917

Ծով է իմ վիշտն, անափ ու խոր,
Լիքն ակունքով հազարավոր.
Իմ զայրույթը լիքն է սիրով,
Իմ գիշերը՝ լիքն աստղերով:

Փետրվարի 9

Քանի՛ մահ կա իմ սըրտում,
Թափուր գահ կա իմ սըրտում.
Չէ՞ դու էլ ես մահացու.
Մահի ահ կա իմ սըրտում:

Նոյեմբերի 7.

Կյանքից հարբած անցավոր,
Ահա դարձյալ անցավ օր,
Դու վազում ես դեպի մահ
Մահը բըռնում հանցավոր:

Նոյեմբերի 10.

Ե՜տ եկե՛ք...
Գարնան վարար գետ եկե՛ք,
Անցա՛ծ օրեր, խինդ ու սե՜ր,
Դարձե՛ք, իրար հետ եկե՛ք:

Նոյեմբերի 11.

Հին աշխարհքը ամեն օր
Հազար մարդ է մըտնում նոր,
Հազար տարվան փորձն ու գործ
Ըսկըսվում է ամեն օր:

Նոյեմբերի 11.

Զուր եմ փախչում, ինձ խաբում,
Հազար կապ է ինձ կապում.
Ամենքի հետ ապրում եմ,
Ամենքի չափ տառապում:

Նոյեմբերի 12.

Ո՛վ իմանա՝ ո՜ւր ընկանք,
Քանի՜ օրվա հյուր ընկանք,
Սերն ու սիրտն էլ երբ չըկա՝
Կըրա՛կ ընկանք, զո՛ւր ընկանք:

Նոյեմբերի 30.

Երազումըս մի մաքի
Մոտըս եկավ հարցմունքի.
Աստված պահի քո որդին,
Ո՞նց էր համը իմ ձագի...

Դեկտեմբերի 24.

Ինչքա՛ն ցավ եմ տեսել ես,
Նենգ ու դավ եմ տեսել ես,
Տարել, ներել ու սիրել, —
Վատը՝ լավ եմ տեսել ես:

Դեկտեմբերի 24.

Քանի՛ ձեռքից եմ վառվել,
Վառվել ու հուր եմ դառել,
Հուր եմ դառել՝ լույս տըվել,
Լույս տալով եմ ըսպառվել:

Դեկտեմբերի 24.

Մընացել է բերդը մեզ,
Հաղթանակի երթը մեզ.
Անց են կացել՝ ով կային,
Հիմի կըգա հերթը մեզ:

Դեկտեմբերի 26.

Հոգիս՝ տանը հաստատվել
Տիեզերքն է ողջ պատել.
Տիեզերքի տերն եմ ես,
Ո՞վ է արդյոք նըկատել:

Դեկտեմբերի 27.

1918

Ո՛նց է ժըպտում իմ հոգին
Չարին, բարուն, — ամենքին.
Լույս է տալիս ողջ կյանքիս
Ու էն ճամփիս անմեկին:

Հունվարի 4.

Ի՛նչ ես թըռչում, խև-դև սի՜րտ,
Հազար բանի ետև, սի՜րտ,
Ես ո՞նց հասնեմ հազար տեղ
Քեզ պես թափով, թեթև, սի՜րտ:

Հունվարի 25.

Իմ սո՛ւր, արթուն ականջում
Մի խոր ձեն է միշտ հընչում,
Անհո՛ւն, անքո՛ւն կարոտով
Իրեն մոտ է ինձ կանչում:

Հունվարի 26.

Լինե՛ր հեռու մի անկյան,
Լինե՛ր մանկան արդար քուն,
Երազի մեջ երջանիկ,
Հաշտ ու խաղաղ մարդկություն:

Փետրվարի 2.

Մի հավք զարկի ես մի օր.
Թըռա՛վ, գընաց վիրավոր:
Թըռչում է միշտ իմ մըտքում
Թևը արնոտ ու մոլոր:

Փետրվարի 2.

Երկու շիրիմ իրար կից,
Հավերժական լուռ դըրկից,
Թախծում են պաղ ու խորհում
Թե՝ ի՛նչ տարան աշխարհքից:

Փետրվարի 4.

Ո՞վ է ձեռքով անում, ո՞վ,
Հեռվից անթիվ ձեռքերով՝
Ջա՛ն, հայրենի անտառներ,
Դուք եք կանչում ինձ ձեր քով:

Փետրվար.

Աշնան ամպին ու զամպին,
Մոլոր նըստած իր ճըմփին,
Լոռու հանդում՝ մի արտուտ
Նայում է միշտ իմ ճամփին:

Փետրվար.

Կըլթացնում են, արտորում
Արտուտները արտերում,
Թըռչում մանուկ հոգուս հետ,
Ճախրում, ճըխում եթերում:

Հունիս.

Բերանն արնոտ Մարդակերը էն անբան
Հազար դարում հազիվ դառավ Մարդասպան.
Ձեռքերն արնոտ գնում է նա դեռ կամկար,
Ու հեռու է մինչև Մարդը իր ճամփան:

Նոյեմբեր.

1919

Մեռա՛ն, մեռա՛ն... Եվ ահա,
Խառնըվել են կյանք ու մահ.
Չեմ հասկանում աշխարհքի
«Կան ու չըկան» ես հիմա:
Հոկտեմբերի 8.

Արևելքի եդեմներին իջավ պայծառ իրիկուն,
Հեքիաթական պալատներում ըսպասում են իմ հոգուն.
Ի՛նչ եմ շինում էս ցեխերում, աղմուկի մեջ վայրենի...
Ա՛խ, թե, նորից գըտնեմ ճամփան դեպի էնտե՛ղ, դեպի տո՛ւն...

Նոյեմբերի 21.

Դու մի անհայտ Բանաստեղծ ես, չըտեսնըված մինչ էսօր.
Առանց խոսքի երգ ես թափում հայացքներով լուսավոր:
Ես էլ, ասենք, զարմանալի Ընթերցող եմ բախտավոր,
Որ կարդում եմ էդ երգերը էսքան հեշտ ու էսքան խոր:

Նոյեմբեր.

Հե՛յ ագահ մարդ, հե՛յ անգոհ մարդ, միտքըդ երկար, կյանքըդ կարճ
Քանի՛ քանիսն անցան քեզ պես, քեզնից առաջ, քո առաջ.
Ի՛նչ են տարել նըրանք կյանքից, թե ի՜նչ տանես դու քեզ հետ,
Խաղաղ անցիր, ուրախ անցիր երկու օրվան էս ճամփեդ:

Նոյեմբեր.

Ազատ օրը, ազատ սերը, ամեն բարիք իր ձեռքին,
Տանջում, տանջվում, որոնում է ու դըժբախտ է նա կըրկին.
Է՛յ անխելք մարդ, ե՞րբ տի թողնես ապրողն ապրի սըրտալի,
Ե՞րբ տի ապրես ու վայելես էս աշխարհքը շեն ու լի:

Նոյեմբեր.

Քուն թե արթուն՝ օրիս շատը երազ եղավ, անցկացավ,
Երազն էլ, նուրբ ու խուսափուկ, վըռազ եղավ, անցկացավ.
Վըռազ անցան երազ, մուրազ, ու չըհասա ոչ մեկին,
Կյանքըս թեթև տանուլ տըված գըրազ եղավ, անցկացավ:

Դեկտեմբերի 6.

Ո՞ր աշխարհքում ունեմ շատ բան. միտք եմ անում՝ է՞ս, թե էն.
Մեջտեղ կանգնած՝ միտք եմ անում, չեմ իմանում՝ է՞ս, թե էն.
Աստված ինքն էլ, տարակուսած, չի հասկանում ինչ անի.
Տանի՛, թողնի՛, — ո՞րն է բարին, ո՞ր սահմանում, է՞ս, թե էն:

Դեկտեմբերի 8.

1920

Կորցըրել եմ, ո՞ւր գըտնեմ,
Տեղըդ իմաց տուր՝ գըտնեմ,
Ման եմ գալի էս մըթնում
Քեզ մոտ գալու դուռ գըտնեմ:

Փետրվարի 4.

Ի՞նչ իմանաս ըստեղծողի գաղտնիքները անմեկին. —
Ընկեր տըվավ, իրար կապեց էս աշխարհքում ամենքին.
Բանաստեղծին թողեց մենակ, մե՛ն ու մենակ իրեն պես,
Որ իրեն պես մըտիկ անի ամեն մեկին ու կյանքին:

Մարտի 30.

Խայամն ասավ իր սիրուհուն. — Ոտըդ ըզգույշ դիր հողին,
Ո՛վ իմանա ո՜ր սիրունի բիբն ես կոխում դու հիմի...
Հե՛յ, ջա՛ն, մենք էլ ըզգույշ անցնենք, ո՛վ իմանա, թե հիմի
Էն սիրուհու բի՞բն ենք կոխում, թե հուր լեզուն Խայամի:

Ապրիլի 6.

Երնեկ էսպես՝ անվերջ քեզ հետիմ կյանքի հետ լինեի.
Հազար երնեկ՝ դաշտում մենակ՝ երկընքի հետ լինեի.
Բայց ո՜վ կըտա էն վայելքը՝ ինքըս ինձ էլ չըզգայի,
Ու հալվեի, ծավալվեի, ամենքի հետ լինեի....

Մայիսի 12.

Լուսը լուսին քու ժպիտն է իմ երեսին ճառագում,
Երբ, ա՜խ, արդեն անբույժ զարկված, դեպի մահն եմ ես հակվում.
էսպես էն վառ արեգակի շողերի տակ կենսածոր
Կայծակնահար կաղնին ոտքի չորանում է օրեցօր:

1921

Առատ, անհատ՝ Աստծու նըման՝ միշտ տեղալուց հոգնել եմ ես.
Հոգիս ծարավ՝ սըրան-նըրան մըտիկ տալուց հոգնել եմ ես.
Մինը պիտի գար իմ դեմը՝ ճոխ ու շըռայլ անհաշիվ,
Ամեն ճամփում ըսպասելուց ու փընտրելուց հոգնել եմ ես:

Փետրվարի 7.

Ես շընչում եմ միշտ կենդանի Աստծու շունչը ամենուր.
Ես լըսում եմ նըրա անլուռ կանչն ու հունչը ամենուր.
Վեհացնում է ու վերացնում ամենալուր իմ հոգին
Տիեզերքի խոր մեղեդին ու մըրմունջը ամենուր:

Փետրվարի 14.

Արյունալի աղետներով, աղմուկներով ահարկու,
Արևմուտքի ըստրուկները մեքենայի և ոսկու՝
Իրենց հոգու անապատից խուսափում են խուռներամ
Դեպ Արևելքն աստվածայինհայրենիքը իմ հոգու...

Մայիսի 1.

Ամեն անգամ Քո տըվածից երբ մի բան ես Դու տանում,
Ամեն անգամ, երբ նայում եմ, թե ի՞նչքան է դեռ մընում, —
Զարմանում եմ, թե՝ ո՛վ Շըռայլ, ի՛նչքան շատ ես տըվել ինձ,
Ի՛նչքան շատ եմ դեռ քեզ տալու, որ միանանք մենք նորից:

Մայիսի 2.

Հազար տարով, հազար դարով առաջ թե ետ, ի՛նչ կա որ.
Ես եղել եմ, կա՛մ, կըլինեմ հար ու հավետ, ի՛նչ կա որ,
Հազար էսպես ձևեր փոխեմ, ձևը խաղ է անցավոր,
Ես միշտ հոգի, տիեզերքի մեծ հոգու հետ, ի՛նչ կա որ:

Մայիսի 3.

Ասի. «Հենց լոկ էս աճյունն է ու անունը, որ ունեմ...»
Երբ ճառագեց անծայրածիր քո ժըպիտը հոգուս դեմ.
Ի՛նչ է աճյունն էդ անկայուն, ու անունը, որ ունես,
Դու աստվա՛ծ ես, դու անհուն ես, անանուն ես ու անես...

Մայիսի 6.

Աստեղային երազների աշխարհքներում լուսակաթ,
Մեծ խոհերի խոյանքների հեռուներում անարատ,
Անհիշելի վերհուշերի մըշուշներում նըրբաղոտ՝
Երբեմն, ասես, ըզգում եմ ես, թե կը հասնեմ Նըրա մոտ...

Մայիսի 16.

Բարձր է հընոց աշխարհքն Հայոց ու Մասիսը երկնադետ.
Իմ խոր հոգին էն բարձունքին խոսք է բացել Նըրա հետ
Անհաս բանից, ըսկզբանից, երբ չըկան էլ դեռ չըկար,
Մինչև վախճանն անվախճանի քընընում է դարե դար:

Մայիսի 21.

Ո՛վ անճառ Մին, որ ամենին միացնում ես մի կյանքում,
Ամեն կյանքում ու երակում անտես, անկեզ բորբոքում, —
Ողջ ազատ են ու հարազատ էս աշխարհքում Քեզանով,
Ողջը Քո մեջ՝ անմա՛հ, անվերջ՝ Քեզ են երգում Քո ձենով...

Օգոստոսի 3.

Աստծու բանտն են տաճարներըաշխարհքներում բովանդակ.
Իբր էնտեղ է ապրում տերը, պաշտողների փակի տակ:
Հարկավ՝ ազատ նա ժըպտում է ամենուրեք ամենքին,
Բայց դու նայիր խեղճ ու կըրակ մարդու գործին ու խելքին:

Օգոստոսի 25.

Կյանքըս արի հըրապարակ, ոտքի կոխան ամենքի.
Խափան, խոպան ու անպըտուղ, անցավ առանց արդյունքի:
Ինչքա՛ն ծաղիկ պիտի բուսներ, որ չըբուսավ էս հողին...
Ի՛նչ պատասխան պիտի ես տամ հող ու ծաղիկ տըվողին...

Սեպտեմբերի 5.

Իմ կընունքին երկինքը՝ ժամ, արևը՝ ջահ սըրբազան,
Ծիածանը նարոտ եղավ, ամենքի սերն՝ ավազան.
Սարը եղավ կընքահայրըս, ցողը՝ մյուռոն կենսավետ,
Ու կընքողըս Նա ինքն եղավ, որ սահմանեց ինձ պոետ:

Հոկտեմբերի 21.

Ամեն մի սիրտ ցավով լըցվեց մեր դարում,
Ցավոտ սըրտով աշխարհ լըցվեց մեր դարում.
Ցավոտ աշխարհքն եկավ լըցվեց բովանդակ
Իմ սիրտը բաց, իմ սիրտը մեծ մեր դարում:

1922

Աղբյուրները հընչում են ու անց կենում,
Ծարավները տենչում են ու անց կենում,
Ու երջանիկ ակունքներին երազուն՝
Պոետները կանչում են ու անց կենում:

Հունիսի 9.

Տիեզերքում աստվածային մի ճամփորդ է իմ հոգին.
Երկրից անցվոր, երկրի փառքին անհաղորդ է իմ հոգին.
Հեռացել է ու վերացել մինչ աստղերը հեռավոր,
Վար մնացած մարդու համար արդեն խորթ է իմ հոգին:

Հուլիսի 8.

Էնքան շատ են ցավերն, ավերն իմ սըրտում,
Էնքան անթիվ կորած լավերն իմ սըրտում...
Չեմ էլ հիշում չար ու խավար էս ժամին՝
Ե՜րբ են փայլել ուրախ օրերն իմ սըրտում:

Հուլիսի 12.

Էս է, որ կա... ճիշտ ես ասում. թասըդ բե՜ր:
Էս էլ կերթա՝ հանց երազում, թասըդ բե՜ր:
Կյանքն հոսում է տիեզերքում զընգալեն,
Մեկն ապրում է, մյուսն ըսպասում. թասըդ բե՜ր:

Օգոսաոսի 14.

Հե՛յ ճամփանե՜ր, ճամփանե՜ր.
Անդարձ ու հին ճամփաներ,
Ովքե՞ր անցան ձեզանով,
Ո՞ւր գընացին, ճամփաներ:

1906

ԱՂՎԵՍԸ

Աղվեսն եկավ մութ անտառից,
Հարցմունք արավ լիքը թառից.
Մեծ խորոզ է հարկավոր ինձ.
Քաղցած աղվեսն, ագին ծաղիկ:

Աղվեսն հագել քուրքը դեղին,
Պըտուտ կուգա շուրջը դեղին.
Ջուր կըտըրվեց տատիս լեղին.
Դեղին աղվեսն, ագին ծաղիկ:

Աղվեսն ասավ պառավ տատին.
«Մըտիկ չեմ տա ձեռիդ փետին,
Կարոտել եմ թըմփլիկ ճուտին».
Անվախ աղվեսն, ագին ծաղիկ:

Աղվեսն եկել, նստել դեզին,
Երկար ագին ծըռել վըզին,
Աչք է գցել մեր խորոզին...
Էս գող աղվեսն, ագին ծաղիկ:

Մին էլ կանչեց տատըս պառավ.
Ամա՛ն, հասե՛ք, տարա՛վ, կերա՛վ...
Գըլխիս էս ի՞նչ փորձանք բերավ
Անտեր աղվեսն, ագին ծաղիկ:

Ա՛յ իմ խորոզ, կարմիր խորոզ,
Ման կու գայիր գոռոզ-գոռոզ.
Փետուրդ արավ ողջ դարուփոս
Էն չար աղվեսն, ագին ծաղիկ:

Աղվե՛ս, աղվե՛ս, փոքրիկ գազան,
Ոտներըդ կարճ ու խիստ վազան,
Շըներն ամեն քեզ չըհասան,
Ճարպիկ աղվես, ագին ծաղիկ:

1907

ԼՈԻՍԱԲԱՑԻՆ
(ժողովրդական)

Ծուղրուղո՛ւ.
Աքլորը զիլ կանչեց թառին.
Ճի՜կ-ճի՜կ, ճի՜կ-ճի՜կ,
Զարթնեց մթնում ծիտը ծառին:

Ծուղրուղո՛ւ.
Խոսեց ծեգին երկրորդ բերան.
Հո-հո՛, հո-հո՛,
Նախիրն արդեն հանդը տարան:

Ծուղրուղո՛ւ.
Լույսը բացվեց երրորդ կանչին.
Վո՜ւյ, վո՜ւյ, վո՜ւյ, վո՜ւյ,
Նստեց նանը տեղի միջին:

ԱՌԱՎՈՏ

Հավը խոսեց երեք բերան. —
Է՜յ քնածնե՛ր, ծուղրուղո՛ւ,
Բացվեց կարմիր աղոթարան,
Ժամանակ է զարթելու:

Խավարն անցավ գիշերային,
Հեռու մեզնից ու փարատ,
Աշխարհ լցվեց լուսն ու բարին,
Լուսն ու բարին անարատ:

Գյուղում աղմուկ, գյուղում խնդում,
Օրը պայծառ, բուրավետ,
Ժիր մըշակի երգը հանդում
Զրընգում է գործի հետ:

ԿՈԻՅՐ ԱՇՈԻՂԸ

Կույր աշուղը մի տան բակում
Եկել նստել՝ երգ է երգում.
Երգում է ու սազին տալի
Էնպես տխո՛ւր ու սրտալի.
«Է՛յ, պարոննե՜ր, երնե՜կ նրան,
Ով տեսնում է ամեն օր
Կապույտ կամար, արևի լույս
Ու երեսը իրեն մոր»:
Երգում է ու սազին տալի
Տխուր-տխուր ու սրտալի:

ՔԱՄԻՆ

Ո՛ւ-ո՛ւ-ո՛ւ...
Քամին է, քամին,
Տես անզգամին.
Բերան չունի՝ փըչում է,
Թևեր չունի՝ թռչում է,
Ձեռքեր չունի՝ քաշում է,
Իմ փոքրիկին քըշում է:

Կորի՜, դու քամի,
Անպիտան քամի:
Մի՜ վախի, ջանիկ,
Փեշըս պինդ պահի,
Ես թող չեմ անի,
Քամին քեզ տանի:

ԽՆՈՑԻ
(ժողովրդական)

Հարի՜, հարի՜, խնոցի ,
Մեջդ բարի, խնոցի՜,
Ունկըդ բարակ, խնոցի՜,
Մեջըդ կարագ, խնոցի՜:

ԿՌՈԻՆԿՆԵՐ
(ժողովրդական)

Կը՛ռ կը՛ռ, կըռկըռան
Կռունկները հա՜ թռան.
Կռունկների թևի տակ
Եկավ գարուն մեր դռան:

ՀՈԻՌԻՆ
(ժողովրդական)

Հուռին գնաց բանջարի,
Բանջար չեղավ՝ խոտ եղավ,
Խոտի տակին ծիտ եղավ,
Ծըլվըլալեն դուրս թռավ:
Ծիտը թռավ գերանին,
Կանաչ խոտը բերանին:

ԱՐՏՈԻՏԻԿ
(ժողովրդական)

Արտուտիկ,
Նախշուն տոտիկ,
Իջնեն կալեր
Գողտիկ-մողտիկ,
Ընտրեն քարեր,
Ուտեն կուտիկ,
Կըծըլվըլան
Կըլթիկ-կըլթիկ:

ՈԻԼՈԻՆՔ
(ժողովրդական)

Գարունը եկավ ամպերով,
Ամպերը եկան անձրևով.
Անձրևը տանեմ արտին տամ,
Արտը ինձ ցորեն տա.
Ցորենը տանեմ ջաղացին տամ,
Ջաղացը ինձ ալյուր տա.
Ալյուրը տանեմ տաշտին տամ,
Տաշտը ինձ խմոր տա.
Խմորը տանեմ թոնրին տամ,
Թոնիրը ինձ հաց տա.
Հացը տանեմ բոշին տամ,
Բոշեն ինձ ուլունք տա.
Ուլունքը տանեմ նանիս տամ,
Նանս ինձ ծեծի՛, ծեծի՛,
Տանից քշի, դուրս անի:

ՓԻՍՈՆ
(ժողովրդական)

Փիսոն, փիսոն մլավան,
Թավրիզ թողեց, փախավ Վան,
Լեզուն թաթխան, երկար պոչ,
Ինչ որ ուզեց, ասին՝ ո՜չ:

Փիսոն գնաց գողեգող,
Փորը դատարկ, սիրտը ղող,
Դունչը մեկնեց կովկիթին,
Շերեփն իջավ ճակատին:

ԱՄՊՆ ՈԻ ՍԱՐԸ

Ամպը եկավ նստեց սարին,
Նստեց սարի սուր կատարին:
Լըսի՛, պապի, ասավ նրան,
Լավ օրերըդ անցան, կորան.
Խիստ սոսկալի
Ցուրտ է գալի:
Ասավ, գնաց:
Սարը կամաց
Մտավ սպիտակ
Վերմակի տակ:

ԿԱՆԱՉ ԱԽՊԵՐ

Է՛յ կանանչ ախպեր,
Է՛յ ճանանչ ախպեր,
Արի՛, քեզ հետ բեր
Արևի շողեր.
Բե՜ր անուշահոտ
Ծիլ, ծաղիկ ու խոտ,
Կարկաչուն վըտակ,
Երկինք կապուտակ,
Խատուտիկ հավքեր,
Զրընգան երգեր,
Գառների մայուն,
Խաղ, ուրախություն.
Է՛յ կանանչ ախպեր,
է՛յ ճանանչ ախպեր:

ԱՐԱԳԻԼ
(ժողովրդական)

Արագի՜լ, բարով եկար,
Հա՛յ, արագի՜լ, բարով եկար,
Դու մեզ գարնան նշան բերիր,
Մեր սրտերը ուրախ արիր:

Արագի՜լ, երբ գընացիր,
Դու մեզանից երբ գընացիր,
Հա՛ փըչեցին բուք ու բորան,
Ծաղիկները ամեն տարան:

Արագի՜լ, բարով եկար,
Հա՛յ, արագիլ, բարով եկար.
Բունըդ շինիր դու մեր ծառին
Մեզ մոտ մնա ամբողջ տարին:

ԳՈԻԹԱՆ
(ժողովրդական)

Լուսը լուսացավ,
Բարին շատացավ.
Վաղ լուսաբացին
Գաթան լըծեցին.
Հորովել հո՛...

Գութանը լարած,
Հոտաղը շարած,
Մաճկալը մաճին,
Ձեռը ականջին.
Հորովել հո՛...

Գութան ջան, վարի՜,
Ակոսը շարի՜.
Թափ տուր, թև արա,
Շուռ տուր, սև արա.
Հորովել հո՛...

Ցանենք, արտ անենք,
Հնձենք, տուն տանենք,
Ունենանք շատ հաց.
Օրհնյալ է աստված.
Հորովել հո՛...

ՃՆՃՂՈՒԿՆԵՐ
(ժողովրդական)

Կոտ ու կես կորեկ ունեմ ցանելու համար,
Ճնճղուկներ թռան եկան ուտելու համար,
Կռացա քար վեր առա զարկելու համար,
Ղասաբներ դանակ բերին մորթելու համար,
Աղջիկներ թև քաշեցին փետրելու համար:
Պառավներ պղինձ դրին եփելու համար,
Դուռ-դրկից շուրջ բազմեցին ուտելու համար,
Տերտերներ խաչով եկան օրհնելու համար,
Աշուղներ սազով եկան գովելու համար:
Ա՛յ ճնճղուկիկ,
Կարմիր տոտիկ,
Սպիտակ փորիկ,
Ուտեն կուտիկ,
Խմեն ջրիկ
Առվի եզրիկ,
Պստիկ-մստիկ,
Փախչեն երթան ման գալու համար:

1908

ԱՇՆԱՆ ՎԵՐՋԸ

Սարի լանջին,
Մեգի միջում
Խոխոջում է
Ու տըրտընջում
Ջուրը բարակ,
Ջուրը տըխուր.
Վաշ-վի՛շ, վաշ-վի՛շ,
Ո՞ւր կորան, ո՞ւր,
Տերև ու խոտ,
Վարդը շաղոտ,
Սարվորն ուրախ,
Սըրինգ ու խաղ:
Շուրջը դատարկ,
Շուրջըս տըխուր...
Վաշ-վի՛շ, վաշ-վի՛շ,
Ո՞ւր կորան, ո՞ւր:

ՓՈՔՐԻԿ ԵՐԿՐԱԳՈՐԾ

Եկավ գարուն, եկան հավքեր,
Տաքցավ արև, գլգլան ջրեր,
Եկան վարիցանքի օրեր:
Կռունկն ամոլ արեցի,
Սագերն հորիք լըծեցի,
Ճնճղուկն հոտաղ վարձեցի,
Կաքավն հացվոր բռնեցի,
Արտ ունեի՝ վարեցի,
Ցորեն, գարի ցանեցի:

ԿԱԼԻ ԵՐԳԸ
(ժողովրդական)

Արի, եզը ջան, Ծիրան ջա՜ն.
Հորովել ա՛, հորովել ա՛...
Ոտիդ արա, ուսիդ արա,
Կալը կալսենք, անձրև չըգա:
Տա՜ր, ման արա, ա՜ քեզ մեռնեմ,
Դարման արա, ցավըդ առնեմ:
Դարմանը՝ դու, ցորենը՝ մենք
Ձմեռն ուտենք, հանգիստ ապրենք:
Օրը գնաց, ա՜ Ծիրան ջան,
Բանը մնաց, ջան, ախպեր ջան:
Ոտիդ արա, ուսիդ արա,
Կալը կալսենք, անձրև չըգա:

ԳԵՏԱԿԸ

Ո՞ւր ես վազում
Այդպես արագ,
Ա՛յ դո՜ւ կայտառ,
Սիրուն գետակ.
Կանգ առ, խաղանք
Էս ծառի տակ:

«Չէ՜, փոքոիկըս,
Գնամ պիտի.
Տես ջաղացը
Գյուղի մոտի.
Պետք է ուժ տամ,
Որ պըտըտի:

Ցածն էլ հովտում
Անուշահոտ
Ինձ են մնում
Ծաղիկ ու խոտ,
Հոգնած-ծարավ
Տավարն ու հոտ:

Սառն աղբյուրը
Բարձըր սարի
Դրանց համար
Է ինձ տալի,
Իր զով ջուրը
Կըլնըլալի:

Իսն Կամուրջի
Տակն էլ որ կա,
Կալվացքը
Պառավ կընկա,
Պետք է լվամ
Քանի լույս կա:

Դե՛, տեսնո՞ւմ ես.
Մնա՜ս բարով.
Ճամփաս ցանած
Հազար գործով,
Դադար չունեմ
Ես մինչև ծով»:

ՈԻՐԱԳ ՈԻ ՍՂՈՑ
(ժողովրդական)

Մի՜ լինի ուրագի պես,
Միշտ դետի քեզ, միշտ դեպի քեզ,
Այլ եղիր սղոցի պես,
Մին դեպի քեզ, մին դեպի մեզ:

1909

ՏԵՐԵՎԱԹԱՓ

Ա՛յ փոքրիկներ, ա՛յ սիրուններ, —
Ասավ քամին տերևներին, —
Աշուն եկավ, մոտ է ձմեռ,
Ի՞նչ եք դողում ծառի ծերին:
Ոսկի, դեղին, վառ ծիրանի
Գույներ հագեք խայտաբղետ
Ու ճյուղերից ձեր մայրենի
Եկե՜ք ինձ հետ, փախե՜ք ինձ հետ...
Եկեք տանեմ հեշտ ու անթև,
Անհետ ճամփով, անհայտ տեղեր,
Չեք իմանա այնուհետև...
Էլ ինչ է դող, ինչ է ձմեռ...

Տերևները հենց լսեցին,
Նախշուն-նախշուն գույներ հագան,
Սըվսըվալով տխուր երգեր՝
Քամու թևին թռան, փախան:

1914

ՔԱՋ ԿԻՎԻՎԸ
(ժողովրդական)

Ճախիններում, գետին մոտիկ,
Գեղափետուր ու խատուտիկ,
Բարձրասըրունք, ցըցունազարդ
Ո՞վ է ճեմում սեգ ու հպարտ, —
Կի՜-վի՛վ, Կի՜-վի՛վ...

Գեղափետուր ու խատուտիկ
Քաջ Կիվիվն է գետին մոտիկ,
Իր զինվորներն արթուն չորս դին
Ուրուրն ու բուն, բազեն ու ցին:

Ուրուրն ու բուն, բազեն ու ցին
Լագլագի դեմ արշավեցին:
Թևին արավ Լագլագն ահից.
«Ամա՛ն, ասավ, մի՜ դիպչեք ինձ,
Ինձ ու մանրիկ իմ ձագերին.
Ճահճի միջին, առվի եզրին
Մի հատ ոտիս կանգնած էսպես՝
Քաջ Կիվիվի ջըրվորն եմ ես»:

Ուրուրն ու բուն, բազեն ու ցին
Ագռավի դեմ արշավեցին:
Թևին արավ Ագռավն ահից.
«Ամա՛ն, ասավ, մի՜ դիպչեք ինձ,
Ինձ ու մանրին իմ ձագերին.
Ծառի ծերին, սարին, քարին
Սևեր հագած ծընած օրես
Քաջ Կիվիվի երեցն եմ ես»:

Ուրուրն ու բուն, բազեն ու ցին
Սագի վըրա արշավեցին:
Թևին արավ Սագը ահից.
«Ամա՛ն, ասավ, մի՜ դիպչեք ինձ,
Ինձ ու մանրիկ իմ ձագերին.
Տիղմի միջին ու մարգերին
Օրոր-շորոր, խոնարհ ու հեզ,
Քաջ Կիվիվի տընտեսն եմ ես»:

Ուրուրն ու բուն, բազեն ու ցին
Կըռունկի դեմ արշավեցին.
Թևին արավ Կըռունկն ահից.
«Ամա՛ն, ասավ, մի՜ դիպչեք ինձ,
Ինձ ու մանրիկ իմ ձագերին.
Ամեն աշխարհ, որ աշխարհին
Գարունը գա՝ բանա հանդես
Քաջ Կիվիվի աշուղն եմ ես»:

ԹԱՐԳՄԱՆՈԻԹՅՈԻՆՆԵՐ ԵՎ ՓՈԽԱԴՐՈԻԹՅՈԻՆՆԵՐ

1907

ԻՐԻԿՈԻՆ

Արևը շատ էր հոգնել, ման էր եկել ամբողջ օրը.
«Հերիք է, ասավ,
Գնամ պառկեմ ու քնեմ»:
Տերևը ուրախ սըվսըվում էր, որ կանգ առավ.
«Էս ի՞նչ է, ասավ,
Արևն էլ չի երևում.
Ես էլ պառկեմ ու քնեմ»:
Թռչնակը երգում է ծառի վրա, հանկարծ լսեց.
«Էս ի՞նչ է, ասավ,
Ո՜չ տերև է սըվսըվում,
Ո՜չ արևն է երևում.
Ես էլ գնամ ու քնեմ»:
Նապաստակը ոստոստում էր թփերի տակ, որ ականջը սրեց
«Էս ի՞նչ է, ասավ,
Ո՜չ թռչնակ է ծըլվըլում,
Ո՜չ տերև է սըվսըվում,
Ո՜չ արևն է երևում.
Ես էլ գնամ ու քնեմ»:
Որսկանը անտառում որս էր որոնում, կանգնեց.
«Էս ի՞նչ է, ասավ,
Ո՜չ նապաստակ է վազ տալի,
Ո՜չ թռչնակ է ծըլվըլում,
Ո՜չ տերև է սըվսըվում,
Ո՜չ արևն է երևում.
Ես էլ գնամ ու քնեմ»:
Լուսինը ծագեց, ցած նայեց, տեսավ.
«Ի՛նչ լավ է, ասավ,
Ո՜չ որսորդ է ման գալի,
Ո՜չ նապաստակ վազ տալի
Ո՜չ թռչնակ է ծըլվըլում,
Ո՜չ տերև է սըվսըվում,
Ո՜չ արևն է երևում.
Մենակ ես եմ որ անքուն
Քեֆ եմ անում երկնքում»:

ԳՐԻՉ

Ի՞նչ կըլինի, ասա, գրիչ,
Ինձ էլ սիրես գոնե մի քիչ:
Ինչո՞ւ իմ մեծ քրոջ ձեռքին
Գրում ես միշտ վարժ ու կարգին.
Իսկ իմ ձեռքին խազմըզում ես
Սև ագռավի ճանկերի պես:
Ես քեզ վատ բան ի՞նչ եմ արել:
Եկ, խնդրում եմ՝ ինձ համար էլ
Գրի էնպես արագ-արագ,
Էնպես ուղիղ, սիրուն, բարակ:
Գրիչը լուռ լըսում, լըսում,
Ճըռճըռում է ու խազմըզում,
Բայց այս անգամ արդեն, կարծես,
Փոքրիկ ծըտի ճանկերի պես:

ԱՌԱՋԻՆ ՁՅՈԻՆԸ

Վա՛յ, մա՜յրիկ ջան, տե՛ս,
Բակն ու դուռը լի
Ի՛նչքան ըսպիտակ
Թիթեռ է գալի...
Էսքան շատ թիթեռ
Չեմ տեսել ես դեռ:
Չէ՜, իմ անուշի՜կ,
Թիթեռներ չեն էտ.
Թիթեռներն անցան
Ծաղիկների հետ:
Էտ ձյունն է գալի,
Փաթիլն է ձյունի,
Որ կարծես սպիտակ
Թիթեռնիկ լինի:

ԾԻՏԻԿԻ ՕՐՈՐՔԸ

Կախված է ճյուղքից ճոճը ծիտիկի.
Փըչի՜, հովիկ, փըչի՜,
Ճոճն օրորվի, տանի բերի.
Նանի՛, ծիտիկ, նանի՛:

Ծիտիկը անուշ երազ է տեսնում.
Փըչի՜, հովիկ, փըչի՜,
Ճոճն օրորվի, տանի բերի.
Նանի՛, ծիտիկ, նանի՛:

Բայց տե՜ս, ծիտիկը քընից չըզարթնի.
Կամա՜ց փըչի, կամա՜ց,
Ճոճն էլ զգույշ տանի բերի,
Նանի՛, ծիտիկ, նանի՛:

ՇՈԻՆԸ

Հաֆ-հա՜ֆ, հաֆ-հա՜ֆ,
Ահա այսպես
Հաչում եմ ես.
Հաֆ-հա՜ֆ, հաֆ-հա՜ֆ,
Ու տունն այսպես
Պահում եմ ես:
Թե գա մեզ մոտ
Մի հին ծանոթ,
Մոտն եմ վազում,
Պոչըս շարժում:
Բայց թե մի գող,
Չար կամեցող
Ուզի թաքուն
Մտնի մեր տուն, —
Հաֆ-հա՜ֆ, հաֆ-հա՜ֆ,
Ահա այսպես
Հաչում եմ ես.
Հաֆ-հա՜ֆ, հաֆ-հա՜ֆ,
Ու տունն այսպես
Պահում եմ ես:

1908

ԱՇՈԻՆ

Դեղնած դաշտերին իջել է աշուն,
Անտառը կրկին
Ներկել է նախշուն:
Պաղ-պաղ մեգի հետ
Փըչում է քամին,
Քըշում է տանում
Տերևը դեղին:
Տըխուր հանդերից
Մարդ ու անասուն
Քաշվում են կամաց
Իրենց տունն ու բուն:

ԾԱՂԻԿՆԵՐԸ

Ո՞ւր գնացին ծաղիկները:
Սո՛ւս, քնած են հողի տակ,
Տաք ծածկըված ողջ ձմեռը
Ձյուն-ծածկոցով սպիտակ:

Կըգա գարնան արևն էլ ետ
Իր շողերով կենդանի,
Ձմրան սաստիկ ցրտերի հետ
Ձյան-ծածկոցը կըտանի:

«Ելե՜ք, կասի, իմ մանուկնե՛ր».
Ու հենց նրանք իմանան,
Դուրս կըհանեն գլխիկները,
Աչիկները կըբանան:

ՄԱՐՏԸ

Ա՛խ, է՛սպես էլ գիժ ամիս.
Մարդու հանգիստ չի տալիս:
Ղսօր ուրախ օր կանի,
Վաղը անձրև ու քամի.
Առավոտը պայծառ օդ,
Կեսօրը մութ ու ամպոտ:
Մին հագնում է սպիտակ,
Մին կանաչին է տալիս.
Մի օր ցուրտ է, մի օր տաք,
Մին խնդում է, մին լալիս...
Ա՛խ, է՛սպես էլ գիժ ամիս:

ՓԻՍԻԿԻ ԳԱՆԳԱՏԸ

Փիսիկը նըստել
Մի մութ անկյունում,
Ունքերը կիտել
Ու լաց է լինում:
Մոտիկ է գալիս
Մի ուրիշ կատու.
Ինչո՞ւ ես լալիս,
Ա՜յ փիսիկ ջան, դու...
Ի՞նչ անեմ հապա,
Որ լաց չըլինեմ. —
Գանգատ է անում
Փիսոն տխրադեմ: —
Էն Համոն թաքուն
Մածունը կերավ,
Գընաց տատի մոտ՝
Ինձ վըրա դըրավ:
Հիմի տատիկի
Ետևից ընկած,
Ինձ են ման գալի
Մի-մի փետ առած
Քոթոթ Սուրենը,
Անոն ու Մոսոն:
Ո՞ւր է, ասում են,
Ո՞ւր է գող Փիսոն,
Ա՛խ, թե մի գըտա՛նք,
Մածան ցույց կըտա՛նք...»
Էսպես բան սարքեց
Էն Համոն իմ դեմ.
Ի՞նչ անեմ հապա.
Որ լաց չըլինեմ...
Ու Փիսոն նըստել
Մի մութ անկյունում,
Ունքերը կիտել
Ու լաց է լինում:

Следующая страница